วิตามินบี 12 ช่วยอะไรได้บ้าง

หากวันนี้เรารู้สึกเหนื่อยล้า เหมือนมีพลังงานต่ำและขาดสมาธิ นี่อาจเป็นสัญญาณว่าร่างกายกำลังเผชิญภาวะขาดวิตามินบี แล้ววิตามินบี 12 ช่วยอะไรได้บ้าง เช่นเดียวกับวิตามินบีอื่น ๆ บี 12 ช่วยให้ร่างกายของเราสร้างพลังงาน

วิตามินบี 12 ที่รู้จักกันทั่วไปว่าเป็น “วิตามินที่ให้พลังงาน” อาจช่วยเพิ่มพลังงานและช่วยให้เอาชนะความอ่อนล้าได้ ทำได้โดยสนับสนุนการทำงานของต่อมไทรอยด์และเมทิลเลชันของเซลล์ นอกจากนี้ยังเกี่ยวข้องกับการสังเคราะห์ดีเอ็นเอ กรดไขมัน และไมอีลิน

วิตามินบี 12 คืออะไร

วิตามินบี 12 หรือ โคบาลามิน เป็นวิตามินที่ละลายน้ำได้ วิตามินบี 12 มีโครงสร้างทางเคมีที่ซับซ้อนและใหญ่ที่สุดในบรรดาวิตามินทั้งหมด ซึ่งแตกต่างจากวิตามินอื่น ๆ มีโคบอลต์ (cobalt) และมักเรียกกันว่า “โคบาลามิน” ซึ่งเป็นคำที่ใช้เรียกสารประกอบต่างๆ ทั้งหมดที่เป็นคุณสมบัติของวิตามินบี 12

หน้าที่ของวิตามินบี 12 ช่วยอะไร

วิตามินบี 12 มีความจำเป็นในกระบวนการทางร่างกายที่สำคัญหลายอย่าง โดยเฉพาะอย่างยิ่งช่วยให้การทำงานของสมองและระบบประสาทมีสุขภาพที่ดี วิตามินบี 12 ทำงานร่วมกับโฟเลต (วิตามินบี 9) ในหลายหน้าที่ รวมทั้งสร้างสารพันธุกรรม ( DNA และ RNA) เพื่อสร้างเซลล์เม็ดเลือด และยังช่วยเปลี่ยนโฮโมซิสเทอีน (homocysteine) เป็นเมไทโอนีน (methionine) เหล่านี้เป็นชนิดของกรดอะมิโน หากมีสารโฮโมซิสเทอีนมากเกินไปจะเพิ่มความเสี่ยงต่ออาการโรคหัวใจและโรคหลอดเลือด วิตามินบี 12 ทำหน้าที่ปกป้องเกราะป้องกันที่เรียกว่าปลอกไมอีลิน (myelin sheath) รอบเส้นประสาท

วิตามินบี 12 มีประโยชน์อย่างไร

ประโยชน์ของวิตามินบี 12 ช่วยอะไรได้บ้าง? มีบทบาทสำคัญต่อกระบวนการต่างๆ ของร่างกายดังนี้

• ช่วยให้การทำงานของสมองและระบบประสาทเป็นปกติ
• ช่วยในการสร้างเม็ดเลือดแดงและป้องกันโรคโลหิตจาง
• อาจช่วยป้องกันความผิดปกติแต่กำเนิดได้
• ช่วยปกป้องดวงตาจากการเสื่อมสภาพของเม็ดสี
• จำเป็นในการสังเคราะห์ดีเอ็นเอ
• จำเป็นต่อการสร้างพลังงาน
• จำเป็นต่อการดูดซึมสารอาหาร

วิตามินบี 12 เป็นสิ่งจำเป็นสำหรับความสมบูรณ์ของเม็ดเลือด เมื่อร่างกายมีวิตามินบี 12 ไม่เพียงพอ จะส่งผลให้การผลิตเซลล์เม็ดเลือดแดงผิดปกติ (โรคโลหิตจาง) ทำให้การส่งออกซิเจนไปเลี้ยงตามส่วนต่างๆ ในร่างกายลดลง

ภาวะโลหิตจางชนิดเมกาโลบลาสติก (megaloblastic anemia) หรือที่เรียกว่าภาวะโลหิตจางจากภาวะขาดสารอาหาร เป็นโรคโลหิตจางชนิดหนึ่งที่เกิดจากการขาดวิตามินบี 12 หรือโฟเลต ภาวะโลหิตจางชนิดนี้ เกิดจากความผิดปกติของการสร้างดีเอ็นเอ (DNA) ในนิวเคลียสที่บกพร่อง ทำให้การสร้างเม็ดเลือดแดงผิดปกติและมีขนาดใหญ่

แหล่งอาหารวิตามินบี 12 ได้จากอะไร

วิตามินบี 12 จากธรรมชาติส่วนใหญ่พบในแหล่งอาหารจากสัตว์หลายชนิด แหล่งอาหารที่ดีที่สุดพบได้ดังต่อไปนี้

• เนื้อ (เนื้อวัว เนื้อหมู และเนื้อไก่)
• ปลา
• ไข่
• ผลิตภัณฑ์นม (นม ชีส และโยเกิร์ต)

วิตามินบี 12 ไม่พบในผักหรือผลไม้ ผลิตภัณฑ์ยีสต์โภชนาการบางชนิดก็มีวิตามินบี 12 เช่นกัน

ขาดวิตามินบี 12 จะเกิดผลอย่างไร

จะเกิดอะไรขึ้นหากมีวิตามินบี 12 น้อยเกินไป การขาดวิตามินบี 12 นั้นจะไม่เกิดขึ้นหากเรากินอาหารหลัก 5 หมู่ที่มีสารอาหารสมดุลและหลากหลาย อย่างไรก็ตามผู้ที่ทานมังสวิรัติ อาหารเจ และบุคคลที่มีภาวะสุขภาพที่ส่งผลต่อการดูดซึมสารอาหาร การขาดวิตามินบี 12 สามารถเกิดขึ้นได้ ทำให้มีความเสี่ยงที่จะมีอาการและโรคต่างๆ เช่น ภาวะโลหิตจางที่เรื้อรังและรุนแรง (pernicious anemia) เป็นโรคเลือดชนิดหนึ่งที่ร่างกายไม่สามารถใช้วิตามินบี 12 ได้ซึ่งจำเป็นสำหรับการพัฒนาของเซลล์เม็ดเลือดแดง

อาการขาดวิตามินบี 12 อาจรวมถึง

• อ่อนเพลีย เหนื่อยง่าย (อ่อนเพลีย) หรือรู้สึกหมุนกะทันหัน (เวียนศีรษะ)
• อาการหน้ามืด
• หายใจถี่
• เจ็บหน้าอก
• หูอื้อ
• หัวใจเต้นเร็ว
• ผิวสีเหลือง (ดีซ่าน)
• เบื่ออาหารและน้ำหนักลด
• ท้องเสีย
• อาการชา (numbness) หรือ อาการมือชาเหมือนมีเข็มทิ่ม (tingling)
• กล้ามเนื้ออ่อนแรง
• เดินไม่มั่นคง
• หงุดหงิด สูญเสียความทรงจำ สมองเสื่อม และภาวะโรคจิต

ผลข้างเคียงจากวิตามินบี 12

ไม่มีผลข้างเคียงที่เป็นอัตรายผ่านจากการทานอาหารจากแหล่งธรรมชาติ เพราะวิตามินบี 12 เป็นวิตามินที่ละลายในน้ำ ดังนั้นปริมาณวิตามินบี 12 ที่ไม่ได้ใช้จะถูกขับออกจากร่างกายทางปัสสาวะ

บทส่งท้าย

วิตามินบี 12 เป็นวิตามินที่จำเป็นซึ่งส่วนใหญ่พบในผลิตภัณฑ์จากสัตว์ วิตามินบี 12 ช่วยอะไรในร่างกายหลายอย่าง อาทิเป็นสารอาหารที่จำเป็นต่อการสร้างเซลล์เม็ดเลือดแดง ความจำ ให้พลังงานแเซลล์ การดูดซึมสารอาหาร และกระบวนการต่างๆ ในร่างกาย เพื่อไม่ให้ขาดสารอาหาร ในแต่ละวันควรรับประทานอาหารที่สมดุลหลากหลาย เพื่อให้ร่างกายได้รับสารอาหารที่จำเป็นอย่างครบถ้วน ช่วยทำให้เรามีสุขภาพที่แข็งแรงปราศจากโรคภัย